Je bekken bestaat uit drie botdelen; een linkerhelft, een rechterhelft en een heiligbeen. Als het goed is worden deze delen stevig tegen elkaar gehouden door banden en spieren, dat wordt vormsluiting genoemd. Gedurende een zwangerschap werkt dit ietsje anders, door de hormonen die dan door het lichaam razen, verweken de banden enigszins. De speling doe ontstaat tussen de botstukken is nodig om tijdens de geboorte ruimte te geven aan het hoofd van de baby, maar het kan ook de oorzaak zijn van pijnklachten en problemen bij het plassen. De relatieve instabiliteit die tijdens de zwangerschap ontstaat is functioneel, maar dat geldt niet voor de klachten die erdoor kunnen ontstaan.
De spieren rond het bekken gaan harder werken om de hormonale verweking van de banden op te vangen. Dat gebeurt onbewust en is een natuurlijk compensatiemechanisme van het lichaam. Als dit te lang duurt, raken de spieren overbelast en dat veroorzaakt pijnklachten. We noemen dit bekkenpijn en dat is iets anders dan -instabiliteit.
Bekkeninstabiliteit komt niet vaak voor
Hoewel de twee termen in de volksmond vaak door elkaar gebruikt worden, is bekkeninstabiliteit dus iets anders dan bekkenpijn. Het is nog een flinke stap verder en komt -gelukkig- niet heel veel voor. Bij bekkeninstabiliteit is de rek uit het compensatiemechanisme en kan het lichaam de twee bekkenhelften niet meer op hun plek houden. Dit leidt ertoe dat de vrouw amper nog kan staan of lopen. In dat geval zijn krukken of een rolstoel noodzakelijk.
Bekkenpijn
De meeste zwangere (of al bevallen) vrouwen die met pijnklachten bij een bekkenfysiotherapeut komen, hebben dus geen bekkeninstabiliteit maar bekkenpijn. Deze pijnklachten kunnen hevig zijn. Soms zo erg zelfs dat ze worden verward met hernia. Een bekkenfysiotherapeut kan oefeningen aanbieden om de verschillende structuren weer met elkaar in balans te brengen.
Bekkenbodem
Niet alleen de spieren, maar ook de passieve structuren van de bekkenbodem spelen een rol bij de stabilisatie van het bekken. Door de hormonen die tijdens de zwangerschap vrijkomen, wordt het bindweefsel slapper. Dat maakt dat er een deel van de functie verloren gaat. Het eens zo stevige systeem voert haar taken ineens een stuk minder uit. Los van de toenemende zwakte, drukt de groeiende baby op de bekkenbodem. Tijdens de zwangerschap uiten bekkenbodemklachten zich vaak als problemen bij het plassen. Sommige vrouwen kunnen hun urine niet ophouden, anderen kunnen die juist niet laten lopen.
Niet altijd te voorkomen
Dat zwangerschapsgerelateerde bekkenklachten erg vervelend zijn, is een gegeven maar je kunt het niet altijd voorkomen. Uit meerdere studies blijkt dat vrouwen die voor de zwangerschap goed in conditie waren minder klachten ervaren. Tijdens de zwangerschap is moet je erop letten dat je niet te zwaar te tilt en dat je regelmatig van houding wisselt.
Na de bevalling
Na de bevalling verdwijnen voor een deel van de vrouwen de bekkenklachten vanzelf weer. Dit komt doordat de baby van binnenuit geen druk meer uitoefent. Maar er is ook een groep vrouwen met wat minder geluk. Meestal heeft dit te maken met het feit dat het lichaam blijft overcompenseren. De spieren rondom het bekken zijn en blijven overbelast (hypertoon). Geef je lichaam na de bevalling de tijd om rustig te herstellen, het is niet niks om doorgang te bieden aan een baby. Trek hier gerust zes tot acht weken voor uit. Mochten je klachten niet over gaan of je erg belemmeren, blijf er dan niet mee lopen en consulteer een bekkenfysiotherapeut.