Wat is een enkelverzwikking precies?
Een verstuikte enkel gebeurt vaak plotseling—op een drempel, een ongelijke stoep, tijdens sporten, of door een ongelukkige val of landing na een sprong. Hierbij kantelt de voet te ver naar binnen of naar buiten, wat resulteert in een verstuikte, ook wel verzwikte, enkel. Dit veroorzaakt pijn bij staan en maakt lopen moeilijk. De enkel wordt verstevigd door het gewrichtskapsel, pezen en enkelbanden die langs de binnen- en buitenkant van het gewricht lopen. Bij een verstuiking zijn het vaak de banden aan de buitenkant die uitrekken en kleine scheurtjes oplopen, soms voelbaar als een knap of scheur op het moment van verstuiken. Dit kan leiden tot bloedvaatjes die breken, waardoor de enkel dik en blauw wordt.
Na een enkelbandblessure kunnen klachten chronisch worden, waarbij de enkel pijnlijk en instabiel blijft. Dit verhoogt de kans op herhaaldelijk verzwikken en nieuwe blessures. Langdurige klachten kunnen leiden tot afname van kracht, verminderde coördinatie en uiteindelijk verminderd uithoudingsvermogen, wat dagelijkse activiteiten belemmert. Goed advies en gerichte behandeling kunnen helpen chronische klachten te verminderen.
Wat kunt u zelf doen?
Begin direct na het verstuiken met koelen, het liefst met de schoen nog aan, om de zwelling te beperken.
Medische hulp
Koel de enkel na een verstuiking gedurende 15 tot 20 minuten met koud stromend water of ijs, verpakt in een washandje of handdoek om huidbevriezing te voorkomen. Herhaal dit vier tot vijf keer. Als u na het koelen nog steeds niet kunt steunen op de enkel of erge pijn ervaart, zoek dan medische hulp bij uw huisarts, fysiotherapeut of de Spoedeisende Hulp.
Rust
Bij dikte en pijn is kortdurende rust aanbevolen. Beperk het lopen tot de ergste zwelling is afgenomen.
Rondjes draaien
Regelmatige beweging van de enkel, zoals het draaien van rondjes met de tenen of voet, bevordert de doorbloeding, dringt zwelling terug en voorkomt stijfheid.
Hoog leggen
Leg de voet in de eerste dagen na het letsel zo mogelijk hoog, om zwelling te verminderen.
Hoe kunt u in de toekomst een verstuikte enkel voorkomen?
Draag goed passende schoenen, train uw onderbeenspieren, en gebruik tape of (bij voorkeur) een brace bij risicovolle sporten. Beperk het gebruik van een brace tot bijvoorbeeld wedstrijden.
Behandeling van een verstuikte enkel
Bij lichte tot matige verstuikingen is het belangrijk om zwelling en pijn te bestrijden, vaak met een zwachtel of elastische kous. Bij ernstigere verstuikingen kan extra ondersteuning nodig zijn, zoals tape, een brace of een spalk. Een eventuele botbreuk kan worden uitgesloten via een röntgenfoto of scan. Bij een ernstige verstuiking kan kortdurend een gipsverband nodig zijn, gevolgd door tapeverband voor enkele weken, of in speciale gevallen een operatie.
Medicijnen
Een arts kan ontstekingsremmende en/of pijnstillende medicatie voorschrijven indien nodig.
Complicaties
Complicaties zijn gelukkig zeldzaam. Tekenen van complicaties omvatten ernstige, escalerende pijn, aanzienlijke stijfheid, grote instabiliteit, of een gevoel dat het gewricht blokkeert. In dergelijke gevallen is het raadzaam om contact op te nemen met uw arts of fysiotherapeut.
Hoe verloopt het herstel?
Als u binnen enkele dagen na het incident weer normaal op uw enkel kunt staan en lopen, dan was de verstuiking waarschijnlijk mild en verloopt het herstel voorspoedig. Over het algemeen kunt u uw enkel belasten tijdens dagelijkse activiteiten. De meeste mensen kunnen binnen één tot twee weken normaal lopen en, afhankelijk van hun werkzaamheden, binnen zes tot acht weken weer volledig functioneren. Sportactiviteiten kunnen meestal na acht tot twaalf weken hervat worden.
Bescherming
Het is verstandig om twee tot drie weken helemaal niet te sporten, en pas te hervatten als de pijn en het risico op verzwikken afgenomen zijn. Afhankelijk van de sport, is het gebruik van een zwachtel of, bij voorkeur, een brace aan te raden om de enkel te beschermen. Uiteindelijk is het doel om zonder deze hulpmiddelen te kunnen. Een fysiotherapeut kan advies geven over de beste manier om uw enkel te belasten en te beschermen.
Wat kan de fysiotherapeut voor u betekenen?
Als u aanhoudende klachten heeft en uw enkel nog niet zoals voorheen kunt belasten, kan behandeling en begeleiding door een fysiotherapeut nodig zijn. Dit geldt ook voor chronische klachten. De fysiotherapeut beoordeelt de ernst van uw enkelbandletsel, voorziet in voorlichting, adviezen en oefeningen, en begeleidt het herstelproces. Hij leert u ook hoe u tape, een bandage of brace moet gebruiken. Als u de enkel niet normaal kunt belasten, bijvoorbeeld voor werk of hobby’s, ontwikkelt de fysiotherapeut in overleg met u een op maat gemaakt behandel- en trainingsschema. Het uiteindelijke doel is dat u alles kunt doen wat u vóór de blessure deed, inclusief sporten. Het moment waarop u weer aan het werk gaat of kunt sporten, wordt in overleg met de fysiotherapeut of arts bepaald.
Persoonlijke fysiotherapie van hoge kwaliteit, effectieve behandelmethoden, goede zorgcontracten met alle verzekeraars en een hoge patiënttevredenheid kenmerken Fysiotherapie Wieenhof.
Chronische klachten
Bij aanhoudende enkelklachten geeft de fysiotherapeut inzicht in de aard en ernst van de enkelbandblessure en het verwachte herstel. Adviezen en oefeningen worden afgestemd op uw persoonlijke situatie, net als de behandeling en begeleiding bij het gebruik van tape, bandage of brace.